Κάτω από τη στάθμη της θάλασσας!

Η Πέτρα είναι 24 χρονών, από το Μάριμπορ της Σλοβενίας. Έφτασε στο Άμστερνταμ τον προηγούμενο Σεπτέμβρη για να τελειώσει τη πτυχιακή της εργασία. Το θέμα της - που έχει αλλάξει ήδη δύο φορές - είναι "Η οικονομία της τέχνης και η ελεύθερη διακίνησή της". Μένει σε ένα σπίτι στο Jordan και δεν ξεχνάει ποτέ να αναφέρει ότι είναι "an area of artists". Αν τη ρωτήσεις τι κάνει, θα σου απαντήσει: "I am a dance producer". Και αν κάνεις πως δεν κατάλαβες (όπως και θα έπρεπε), θα διευκρινήσει: "I'm involved in the production of performances and dance projects". Και αν σε όλα αυτά προσθέσεις τα αρκετά δύσκολα αγγλικά της, θα καταλάβεις γιατί μου πήρε 3 καφέδες για να το καταλάβω.

Στο Σαββατιάτικο καφέ μας πιάσαμε μια συζήτησης για την δημόσια πρόσβαση στη τέχνη. Κάπως έτσι:

-Do you know what I don't like? I don't like it that nowadays, anybody can say "I'm an artist".
-Well, Petra, this is totally connected to the fact that art, and its quality are absolutely subjective.
-Well, it's not exaclty like this. You can define a level of quality in art.
-Yes. For you, for me, for somebody else. But it's always different you know? It's always subjective.
-No it's not. There is a universal level of accepted quality. You can't, for example, go be a performer only because you can actually do it! You must be aware of your body! Either because you are talented, or because you studied it! You know, I'm reading this book: "Why artists are poor". Everything is in there. It explains why artists can not get the funding they deserve and go on with REAL projects. It's because the place is crowded by amateurs. You have to be a professional artist!

Ίσως να είμαι μόνο εγώ, αλλά είναι που πάντα είχα στο μυαλό μου τους καλλιτέχνες σαν αυτά τα δεν-θέλω-φράγκα άτομα που είχαν αποφασίσει ότι ο δρόμος που διαλέξανε είναι δύσκολος. Δεν είχα συναντήσει ποτέ καπιταλιστή καλλιτέχνη που να τον νοιάζει κάτι παραπάνω από την εκφραστικότητα του έργου του. Ίσως πάλι να είναι και η ροπή προς τον καπιταλισμό σε όλες της χώρες της Ανατολικής Ευρώπης (μετά την καλή γνωριμία με τον κομμουνισμό). Ίσως πάλι να έχει και δίκιο. Να υπάρχει πραγματικά αυτό το οικουμενικό επίπεδο ποιότητας.

Ζώντας σε μία χώρα με έντονο τον καλλιτεχνικό πολιτισμό και πλυμμηρισμένη από επίδοξους καλλιτέχνες (πραγματικά εδώ μπορείς να βρεις όλων των ειδών της εκφάνσεις της τέχνης - και τους αντίστοιχους ανθρώπους), υποπτεύομαι ότι ανακαλύπτω σιγά σιγά το αναπόφευκτο του καπιταλισμού και της αξιοκρατικής διαλογής παντού, ακόμα και σε αυτό που λέγεται "τέχνη". Είμαι σίγουρος όμως ότι αυτό είναι λάθος!

Κι επειδή το wikipedia είναι ότι καλύτερο έχει εφευρεθεί στο διαδίκτυο τα τελευταία 10 χρόνια (μετά το blogging :) ), παραθέτω μία παράγραφο από το λήμμα "Art" της αγγλικής έκδοσης της εγκυκλοπέδειας που βρήκα άψογη και συμφωνώ απόλυτα:

The evaluation of art has become especially problematic since the 20th century. Richard Wollheim distinguishes three approaches: the Realist, whereby aesthetic quality is an absolute value independent of any human view; the Objectivist, whereby it is also an absolute value, but is dependent on general human experience; and the Relativist position, whereby it is not an absolute value, but depends on, and varies with, the human experience of different humans. An object may be characterized by the intentions, or lack thereof, of its creator, regardless of its apparent purpose. A cup, which ostensibly can be used as a container, may be considered art if intended solely as an ornament, while a painting may be deemed craft if mass-produced.

Γιατί αγαπητή μου Πέτρα, όταν δεν μπορείς να καθορίσεις τι είναι τέχνη, δεν μπορείς να της δώσεις αξιοκρατικό σημείο αναφοράς για την ποιότητά της. Τα πάντα είναι τέχνη. Η ζωή είναι τέχνη. Και η τέχνη είναι ζωή.

Πριν κλείσω να αναφέρω πως παρακολούθησα χθες το performance (μην το ψάχνεις, δεν υπάρχει ελληνική λέξη που να του αποδίδει το ανάλογο περιεχόμενο - θα το πούμε σε άλλο post) "Still life with man and woman" της Andrea Bozic. Η πρώτη μου εμπειρία στο Άμστερνταμ! Θα μπορούσα να γράψω ένα ακόμα ολόκληρο post για αυτό αλλά νομίζω πως ήδη έχω γράψει πάρα πολλά για σήμερα. Και έρχονται κι άλλα.

Greek reality: Ενώ έγραφα το post, ακούω τον Γιακουμάτο στις ειδήσεις να μιλάει για το Σκοπιάνο: "Η Ελλάδα δεν αλλάζει στάση για το όνομα. Και αυτό να το καταλάβουν και οι Αμερικανοί, και οι Πορτορικανοί και όλοι."

Και σκέφτομαι όσους ψήφισαν τον ορκισμένο εχθρό του Πουέρτο Ρίκο. Και μετά σκέφτομαι και όλους τους υπόλοιπους εκεί στα έδρανα. Και μετά σκέφτομαι πως όλο και λιγότεροι πλέον νοιάζονται γι' αυτού του είδους τη ποιότητα (στη πολιτική εννοώ). Και οι πολιτικές συζητήσεις με τους φίλους μου δεν υπάρχουν πια. Μόνο με όσους είναι "άντα" και πάνω, και αυτοί είναι όλοι στην Ελλάδα. Και αυτοί πάλι κουράστηκαν. Είτε ψηφίζουν αυτό που ψήφιζαν (γιατί κάθε αλλαγή είναι δύσκολη), είτε δεν ασχολούνται πια. Κι εγώ έχω πάψει να γράφω πολιτικοποιημένα post.

Και θλίβομαι.

Και καταλαβαίνω πως αρχίζω να τα παρατάω κι εγώ.

Κουράστηκα με όλους του μαλάκες.

Θα κόψω τις ειδήσεις και θα αρχίσω τα κόμιξ. ;)

Πάω να μαγειρέψω παστίτσιο...
Άκυροι οι λαχανοντολμάδες...